Επιστροφή στην αρχική σελίδα
Ο Ιούλιος του 1942 ήταν ένας δύσκολος μήνας για τους συμμάχους στη Βόρεια Αφρική. Ο Ρόμμελ, ο οποίος χάρη στις επιτυχίες του μόλις είχε προαχθεί σε Στρατάρχη, διασπούσε την μια αμυντική γραμμή μετά την άλλη και πολλοί ήταν τόσο βέβαιοι ότι σύντομα θα καταλάμβανε την Αλεξάνδρεια που μερικά δημόσια κτίρια καλύπτονταν ήδη από πυκνό καπνό, επειδή αρκετές υπηρεσίες έκαιγαν τα αρχεία τους για να μην πέσουν στα χέρια των Γερμανών!
Η ανησυχία αυτή ήταν δικαιολογημένη, καθώς ο Βρετανός στρατηγός Auchinleck (Ώκινλεκ), διοικητής των δυνάμεων υπεράσπισης της Αιγύπτου, βρισκόταν πράγματι σε πολύ δύσκολη θέση. Γνώριζε πολύ καλά ότι για να σταματήσει τον εχθρό θα έπρεπε να δημιουργήσει μια ισχυρή γραμμή άμυνας, κατασκευάζοντας ορύγματα και χτίζοντας οχυρωματικά έργα. Δυστυχώς όμως, δεν διέθετε ούτε τους άνδρες, αλλά ούτε και τον χρόνο για κάτι τέτοιο.
"Απελπισμένος" λοιπόν, αποφάσισε να μαντέψει σε ποιο σημείο θα επιτίθονταν ο Ρόμμελ και, αφού δεν είχε άλλη εκλογή, προτίμησε να εγκαταλείψει την παραδοσιακή στρατιωτική τακτική και να παίξει στο άγνωστο γι' αυτόν "γήπεδο του αντιπάλου", υιοθετώντας τον πόλεμο κινήσεων που η αλεπού της ερήμου είχε αναγάγει σε τέχνη, κερδίζοντας παγκόσμια αναγνώριση.
Το αποτέλεσμα αυτής της αντιπαράθεσης (που έμεινε στην ιστορία με το όνομα "πρώτη μάχη του El Alamein") είναι γνωστό. Ο Auchinleck μάντεψε σωστά και κατάφερε να κερδίσει τον Ρόμμελ στο ίδιο του το παιγνίδι (τον πόλεμο με φαντασία, ελιγμούς και πολλά ρίσκα), σώζοντας την Αίγυπτο και σταθεροποιώντας το μέτωπο για αρκετούς μήνες. (Μέχρι τη δεύτερη μάχη του El Alamein η οποία σηματοδότησε την αρχή του τέλους για τις δυνάμεις του Άξονα στη Βόρεια Αφρική.)
Σε όλους μας τυχαίνει να βρεθούμε κάποιες φορές στη ζωή μας αντιμέτωποι με διλήμματα παρόμοια με εκείνα του Auchinleck. Όταν όλα δείχνουν ότι βρισκόμαστε σε αδιέξοδο και δεν μπορούμε να επιτύχουμε όσα μας ζητούν ή όσα επιθυμούμε, τότε μας κυριεύει και εμάς το ίδιο συναίσθημα αδυναμίας, αδιεξόδου και απογοήτευσης. Μόνο που δυστυχώς οι αντιδράσεις μας δεν είναι πάντοτε ίδιες με τις δικές του:
Μερικοί αρνούνται να παραδεχθούν το αδιέξοδο και κρύβονται ακόμη κι από τον ίδιο τον εαυτό τους. Γι' αυτό συνεχίζουν να σκέφτονται και να δρουν χωρίς να αλλάζουν ποτέ μυαλά, θυσιάζοντας ακόμη και ολόκληρη τη ζωή τους, είτε προσπαθώντας να επιτύχουν το ανέφικτο, είτε χρησιμοποιώντας μεθόδους καταδικασμένες εκ των προτέρων.
Άλλοι πάλι βλέπουν το αδιέξοδο, αναγνωρίζουν την αδυναμία τους και παραλύουν εγκαταλείποντας μαζί με την ελπίδα και την προσπάθεια, αφήνοντας την τύχη και τη μοίρα να αποφασίσουν για το μέλλον τους.
Ευτυχώς όμως υπάρχουν και κάποιοι που, όπως ο Βρετανός Στρατηγός, αντιμετωπίζουν το αδιέξοδο, αλλάζοντας μυαλά, δοκιμάζοντας το ανορθόδοξο και ακολουθώντας δρόμους που κανείς δεν είχε τολμήσει να περπατήσει πριν απ' αυτούς.
Η επιτυχία τέτοιων ανθρώπων δεν είναι βέβαια πάντοτε εξασφαλισμένη. Γεννώντας όμως καινούριες ιδέες και δίνοντας τον καλύτερο εαυτό τους, κερδίζουν σίγουρα τον σεβασμό των γύρω τους, ενώ κάποιες φορές έχουν τη χαρά να επιτύχουν ακόμη και το ακατόρθωτο έστω κι αν όλος ο κόσμος έχει ταχθεί ενάντια στους σκοπούς τους.
Υπάρχουν λοιπόν στιγμές που είναι χρήσιμο να αλλάζουμε ξαφνικά μυαλά, να εμπιστευόμαστε την τύχη και να ποντάρουμε στο ένστικτό μας. Ακόμη και τότε όμως πρέπει να το κάνουμε με σύνεση, συνέπεια και αποφασιστικότητα. Όταν η φίλη μου η Σοφία έφτιαχνε στο Εδιμβούργο ρομποτάκια για να εξερευνούν νέους χώρους ανακάλυψε ότι κανένας αλγόριθμός (δηλαδή κανένας τρόπος συμπεριφοράς) δεν ήταν τέλειος. Αργά ή γρήγορα το ρομποτάκι θα συναντούσε κάποιο απρόβλεπτο εμπόδιο και θα κολλούσε εκεί για πάντα.
Έτσι, μαζί με τους συμφοιτητές της αναγκάστηκαν να κάνουν τα ρομποτάκια τους να τρελαίνονται πότε πότε, κάνοντας παράξενα, "κουφά" και τυχαία πράγματα για να ξεπεράσουν τα αδιέξοδα του προγραμματισμού τους (δηλαδή της κανονικής συμπεριφοράς τους).
Μετά όμως από πολλά πειράματα παρατήρησαν ότι η τεχνική αυτή λειτουργούσε με μεγάλη επιτυχία, αλλά συνοδεύονται και από κάποιον περιορισμό.
Αν το ρομποτάκι δεν ήξερε που να πάει και τι να κάνει και απλώς εξερευνούσε τον χώρο, η περιοδική τρέλα ήταν ένας καλός τρόπος για να ξεφεύγει από τα αδιέξοδα και να συνεχίζει το έργο του. Όταν όμως έκανε κάτι πιο συγκεκριμένο (π.χ. έπαιζε ποδόσφαιρο και είχε την μπάλα στην κατοχή του), τότε η τρέλα ήταν καταστροφική και το οδηγούσε πάντοτε στην αποτυχία.
Χρήσιμο λοιπόν το ανορθόδοξο, το περίεργο και το τρελό, αλλά μόνο αν είμαστε χαμένοι και ψάχνουμε τον δρόμο μας. Όταν όμως τον βρούμε (είτε από τρέλα είτε από λογική), τότε μόνο η σοβαρή προσπάθεια και ο σεβασμός στους κανόνες και τα διδάγματα του παρελθόντος είναι ικανά να μας δώσουν τη νίκη.
Λογικός, συνετός και επιτυχημένος λοιπόν είναι όποιος γνωρίζει τόσο καλά τι πρέπει να κάνει ώστε ξέρει ακόμη και πότε (και για πόσο χρόνο) πρέπει να τρελαθεί. Καλή μας τρέλα λοιπόν, αλλά και καλή μας λογική.
Γιώργος Επιτήδειος gepiti@gepiti.com
| Γραφτείτε συνδρομητές για να λαμβάνετε κάθε νέο άρθρο που δημοσιεύεται εδώ |
© 2001
Επιστροφή στην αρχική σελίδα